Mọi người
đều có khả năng sáng suốt, chân chánh và thanh tịnh
TK THÍCH CHÂN TUỆ
Ðiều trước tiên chúng ta cần hiểu rõ là:
do nghiệp lực dẫn dắt, chúng sinh phải chịu sự sinh tử luân hồi, nhiều đời kiếp
trong lục đạo (lục đạo là 6 cõi: thiên, nhân, atula, địa ngục, ngạ quỉ, súc
sinh). Nghiệp lực là sức mạnh do nghiệp dẫn đi, tức là thói quen tạo nên trong
cuộc sống hằng ngày, rất khó dừng lại, rất khó cưỡng lại, do nơi thân - con
người tạo nghiệp, do nơi khẩu - con người tạo nghiệp, và nhất là do nơi ý - con
người tạo nghiệp; gọi chung là tam nghiệp thân khẩu ý. Ðây là điều căn bản khác biệt giữa đạo
Phật với các tôn giáo hay tín ngưỡng khác.
Các tôn giáo hay tín ngưỡng khác thường
tôn thờ một vị thượng đế hay thần linh tưởng tượng nào đó, họ cho là đấng toàn
năng, có khả năng sáng tạo hay hủy diệt vũ trụ và muôn loài (người, vật, cỏ cây);
và là đấng toàn quyền, có khả năng ban phúc cho người tuân phục thờ phượng và
giáng họa cho những ai không công nhận vị thượng đế không tưởng đó.
Các tôn giáo hay tín ngưỡng khác thường
cho rằng: con người chỉ có đời này thôi, cuối đời không còn gì cả (gọi là
chấp đoạn); con người cuối đời này hoặc lên nước thiên đàng gặp thượng đế vĩnh
viễn, hoặc đọa hỏa ngục đời đời, vì bất khâm tuân thượng đế (gọi là chấp
thường).
Trái lại, đạo Phật không chấp hai bên
(gọi là nhị biên) như thế. Cốt tủy của đạo Phật là chỉ cho con người thấy rằng:
mọi người đều có khả năng
sáng suốt, chân chánh và thanh tịnh, để giác ngộ trở thành một
vị chánh đẳng chánh giác; còn gọi là đắc đạo, thành đạo, hay thành Phật. Trong
kinh Hoa Nghiêm, có câu: Nhất thiết chúng sinh giai hữu Phật tánh, chính là
nghĩa đó vậy.
Cái khả năng sáng suốt, chân chánh và
thanh tịnh, để giác ngộ đó, tạm gọi là Chân tâm, hay Phật tánh. Cái khả năng
này người nào cũng có, không dành riêng cho bất cứ ai, không phân biệt tôn
giáo, tín ngưỡng, sắc tộc, màu da, xuất xứ, quốc gia, già trẻ lớn bé, giàu sang
hay nghèo hèn, học thức hay bình dân. Nghĩa là không biệt gì cả, gọi là bất tùy
phân biệt.
Làm sao nhận ra rằng mình có cái khả
năng đó, chính là các pháp môn tu tập. Mục đích chính của các pháp môn là giúp con người, bất tùy
phân biệt, trở lại với bản tâm bản tánh thanh tịnh đó. Mặt trời luôn sáng tỏ,
chỉ vì bị mây đen che khuất tạm thời thôi. Cũng vậy, bản tâm bản tánh con người
luôn sáng suốt, chân chánh và thanh tịnh, chỉ vì bị tham lam, sân hận và si mê
che khuất tạm thời thôi. Các pháp môn giúp con người từ từ dẹp tan mây đen
(tham, sân, si), dần dần bản tâm bản tánh con người trở về nguyên trạng. Khi
đó, con người vẫn sống như bao nhiêu con người khác trên thế gian này, hình
tướng bề ngoài không khác, nhưng nội tâm trở về sáng suốt, chân chánh và thanh
tịnh (gọi là tam bảo).
Khi thái tử Tất đạt đa thành đạo, trở thành một vị Phật, tâm của ngài hoàn toàn
thanh tịnh khác hẳn trước đây, nhưng hình tướng bề ngoài vẫn chỉ là một vị tu
hành, gọi là sa môn Cồ đàm. Chỉ có những người chân thật, những vị giác ngộ mới
nhận ra được một vị Phật đang sống trên thế gian này như mọi người, hình tướng
không khác mọi người. Như vậy nghĩa là: một vị Phật không phải là thần linh,
thượng đế không tưởng.
Bát nhã tâm kinh tuy là bản kinh ngắn
gọn, nhưng bản kinh này chỉ rõ đầy đủ thế nào và làm sao nhận ra rằng mình có
cái khả năng đó. Muốn nhận ra cái khả năng vô
hình tướng đó, con người cần phải thấy rõ thân xác (hình tướng) của
con người là không thật - không tồn tại mãi mãi. Con người khi sinh ra đời là
có hình tướng, đẹp xấu khác nhau, tùy theo nghiệp báo mỗi người khác nhau. Con
người trải qua sinh lão bệnh tử, là hình tướng kia bị hủy diệt.
Thêm nữa, muốn nhận ra cái khả năng vô hình tướng đó, con người
cần phải thấy rõ tâm thức (vô hình tướng, có khi gọi là tâm linh, tâm tư, tâm
trạng, ..) của con người là không thật - không tồn tại mãi mãi. Tâm thức của
con người thay đổi liên miên, nay thương mai ghét, nay thân mai thù, nay tốt
mai xấu, nay hiền mai dữ, nay bồ tát mai dạ xoa, nay bảo vệ chánh pháp mai phá
hoại chánh pháp, nay huynh đệ mai đối nghịch, nay tán dương mai cơ bài, nay
ngồi cùng bàn mai cưa cẳng ghế. Tâm thức lăng xăng lộn xộn như vậy gọi là vọng
tâm (kinh Lăng nghiêm).
Lắng hết mọi vọng tâm nhờ các pháp môn
tu tập, chân tâm sáng suốt thanh tịnh hiển bày, hiển lộ. Khi mọi cơn sóng to
gió lớn trên biển (ví như vọng tâm) lặng hết, mặt biển bao la thanh tịnh hiện
ra trước mắt (gọi là chân tâm hiển lộ). Khi mọi cặn cáu trong ly nước đục lắng
hết, nước trong hiện ra rõ ràng. Mặt biển sóng gió cuồng nộ đen tối và mặt biển
phẳng lặng thanh bình sáng sủa, tuy khác trạng thái nhưng không phải là hai
(pháp môn bất nhị). Nước trong sạch dùng trong sinh hoạt có nguồn gốc từ nơi
sông hồ không trong sạch, sau khi thanh lọc trở thành nước trong sạch.
Cũng vậy, một con người dù có quá khứ
không tốt, không sạch (do vô minh, nên tạo nghiệp), nếu biết tu tâm dưỡng tánh,
quyết tránh các điều xấu ác, quyết làm các việc thiện lành, quyết giữ tâm ý
thanh tịnh, người đó chuyển hóa thành vị Phật. Cho nên, đạo Phật chủ trương
chuyển hóa tam nghiệp bất thiện thành tam nghiệp thanh tịnh, chuyển hóa phàm
nhân thành thánh nhân, chứ đạo Phật không chủ trương tiêu diệt tất cả người xấu
ác, như các tôn giáo hay tín ngưỡng khác. Một vị Phật tùng địa dũng xuất, nghĩa
là từ nơi tâm địa chuyển hóa từ xấu thành tốt mà thành Phật. Câu nói: đồ tể
buông dao cũng thành Phật, chính là nghĩa như vậy.
Do đó, bông sen từ bùn nhơ ngoi lên, cố
vượt qua thế giới đen tối, vươn lên trong không gian tỏa hương thơm ngát, là
hình ảnh tượng trưng cho sự tu tập, cố gắng vượt bực để chuyển hóa từ phàm phu
thành một vị giác ngộ hoàn toàn, gọi là toàn giác.
Cái khả năng vô hình tướng đó không phải là cái thân xác
này, cho nên không có mắt tai mũi lưỡi (gọi là: vô nhãn, nhĩ, tĩ, thiệt). Cái
thân xác có lục căn (nhãn, nhĩ, tĩ, thiệt, thân, ý) và cảnh trần bên ngoài trên
đời có lục trần (sắc, thanh, hương, vị, xúc, pháp). Cho nên, khi lục căn (nơi
con người) tiếp xúc với lục trần (6 cảnh trong trần đời), con người sanh ra lục
thức (gọi chung là tâm
thức, gồm có: nhãn thức, nhĩ thức, tĩ thức, thiệt thức, thân
thức, ý thức).
Ví dụ: mắt (nhãn căn) của con người nhìn
thấy lượng vàng (sắc trần), sanh tâm tham, muốn chiếm đoạt (gọi là nhãn thức).
Ví dụ: tai (nhĩ căn) của con người nghe thấy tiếng (thanh trần), sanh tâm khen
chê hay dở (gọi là nhĩ thức). Tương tự như thế, các căn khác như: mũi, lưỡi,
thân, ý, tiếp xúc với các trần cảnh như: hương, vị, xúc, pháp, bèn sanh vọng
tâm thương ghét, khen chê, thị phi, phải quấy. Chính đây gọi là nghiệp lực, là động cơ,
là nguyên nhân chính của sự sinh tử luân hồi.
Thiền sư Bá Trượng Hoài Hải có dạy: "Tâm cảnh không dính nhau là giải
thoát". Nghĩa là: Chúng ta vẫn thấy, vẫn nghe, vẫn hiểu,
vẫn biết tất cả các cảnh trên trần đời, trong kinh điển gọi là: kiến văn giác
tri, nếu tâm không dính mắc, thì không phiền não. Không phiền não tức là giải
thoát. Thật là hết sức đơn giản! Lý lẽ tuy cao siêu vi diệu, nhưng hết sức thực
tế. Bất cứ ai cũng có thể làm được, không cần phải thờ lạy, cúng kiến, không
phân biệt tôn giáo, sắc tộc, ngôn ngữ, nghề nghiệp, xuất xứ, học thức, nam nữ,
già trẻ, bé lớn, giàu nghèo, sang hèn, tại gia hay xuất gia. Tâm không phan
duyên chạy theo cảnh trần là: giải
thoát!
Tu theo Phật không cần phải cố chấp thờ
lạy Phật hình tướng một cách mê tín, tu mù, với vọng tâm mong cầu điều nọ điều
kia cho riêng mình, gia đình mình, đoàn thể mình, giáo hội mình, dân tộc mình,
tôn giáo mình, không cần chọn chùa to tượng lớn, không cần theo giáo hội giáo
phái nào, không cần phải là giáo phẩm cao thấp, không cần phải xưng là chính
thống hay tiếm danh, không cần phải xưng là Phật tử hay không là Phật tử, không
cần được khen thuần thành thường hay đi chùa, không cần khoe gõ mõ, tụng kinh
bao nhiêu bộ, không cần hành tam bộ nhất bái, nhất tự nhất bái, không cần phải
niệm Phật om trời vang vang chính điện, không cần vỗ ngực tự xưng đã tu và làm
việc Phật sự năm bảy chục năm, không cần khoe khoang đã xây năm bảy chục cảnh
chùa, không cần khoe có năm bảy chục hay hằng trăm đệ tử, không cần tự hào là
danh môn chánh phái, đệ tử của vị này vị kia, không cần phải quì lụy, van xin
thế quyền, giáo quyền, tìm kiếm chức phẩm danh vị trong đạo cũng như trong đời,
không cần tất cả hình thức nghi lễ rườm rà của một tôn giáo, kể cả Phật
giáo !
Tu theo Phật là để giác ngộ cái khả năng
(vô hình
tướng) thành
một vị chánh đẳng chánh giác và thoát ly khỏi sanh tử luân hồi. Người nào phát
tâm tu cũng được, bất tùy phân biệt !
Tóm lại, Bát nhã tâm kinh là bài kinh
tuy ngắn gọn, nhưng giải thích để hiểu rõ tường tận thật không thể ngắn gọn,
tùy theo mỗi người, mỗi hoàn cảnh và sở thích của cá nhân. Bài viết này chỉ đơn
giản, sơ lược đại ý mà thôi. Chúng tôi đề nghị quí ÐH tham khảo thêm các bài
viết khác để vấn đề được sáng tỏ hơn, thấu đáo hơn. Chúng ta nên nhớ một điều
khá quan trọng trong lịch sử của đức Phật Thích ca mâu ni là: Thái tử Tất đạt
đa ra đi tầm đạo giải thoát năm 29 tuổi và thành đạo năm 35 tuổi, trong khi các
vị tu sĩ thời bấy giờ cao tuổi hơn nhiều, tu lâu năm hơn nhiều, nhưng vẫn không
giác ngộ và giải thoát như Ngài.
Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật
TK THÍCH CHÂN TUỆ
Thái độ sai lầm của phật tử Việt Nam hiện nay
HT. Thích Thanh Từ
Quan niệm Phật như vị thần linh chỉ
coi việc ban phước, giáng họa. Vì vậy, người ta không ngại gặp Phật thì cúng,
gặp thần thì lạy, gặp ma quỉ thì cầu xin. Bởi trên cương vị ban phước giáng
họa, họ không phân biệt đâu trọng đâu khinh, miễn vị nào đem lại được những
điều cầu nguyện của họ là linh thiêng, bằng không thì hết linh ứng.
A. THÁI ĐỘ SAI LẦM CỦA PHẬT TỬ BÌNH
DÂN
Người bình dân vì thiếu phương tiện
học hỏi chánh pháp nên không phân biệt được Phật giáo và Thần giáo. Hơn nữa,
Phật giáo là nền giáo lý cao sâu, nếu không phải người giàu suy tư nhiều chiêm
nghiệm thì không sao thấu đạt nổi.
Người bình dân thời giờ hiếm hoi,
tâm hồn bình dị, làm sao hiểu thấu được những lẽ siêu thoát của Phật dạy. Do
đó, họ có những tin hiểu sai lầm như sau:
1.- THIÊN HÌNH THỨC NGHI LỄ
Người bình dân đến với Phật
giáo chú trọng nhiều về hình thức nghi lễ. Qui y là để khi nào bệnh nhờ
thầy cầu an, khi chết nhờ thầy cầu siêu. Cho nên trong gia đình có đứa bé ấm
đầu là chạy thỉnh thầy Trụ trì về nhà cầu an. Nếu trong thân quyến có tang, đến
ngày tuần thất thì thỉnh thầy về nhà tụng kinh suốt đêm. Vào chùa, bất cứ bàn
thờ Phật hay bàn thờ vong đều hì hục lễ bái và lâm râm khấn nguyện. Cứ tin rằng
lạy càng nhiều thì phước càng lớn. Đi chùa những ngày sóc, ngày vọng để cúng
kính lễ bái, ngoài ra không cần biết gì nữa. Họ quan niệm tu hành rất giản dị,
ai thường cúng kính là người đó tu nhiều.
Ông thầy Trụ trì nào thường tổ chức
cầu an, cầu siêu, cúng cô hồn, cúng sao... là ông thầy ấy tu hành tinh tấn.
Người Phật tử nào bỏ tiền nhiều, xin lễ này, tổ chức lễ nọ cho là người Phật tử
thuần thành chân chánh. Xuất tiền in kinh ấn tống thì chọn ròng rặt các nghi
thức cầu an, cầu siêu, kinh Tam Bảo, Địa Tạng v.v... Nếu ai giới thiệu ấn tống quyển
“Lịch sử Phật giáo” cần thiết hoặc “Những bài giảng” có giá trị thì họ lắc đầu
từ chối, bảo rằng: “Ấn tống sách đó thì ít phước!” Bởi nhận định này nên Phật
giáo càng ngày càng đi sâu vào hình thức nghi lễ.
2.- TIN PHẬT NHƯ VỊ THẦN LINH
Người bình dân đến với đức Phật để
cầu ban phước, che chở, ủng hộ hơn là tìm giác ngộ. Người ta nghĩ rằng: có tai
nạn cầu Phật, Phật sẽ cứu độ cho. Vì vậy ngày bình không cần đến chùa, chờ khi
cần cầu xin một việc gì mới mang hương đăng đến chùa cầu nguyện. Thật là:
Hữu tật thì bái tứ phương, Vô tật
đồng hương chẳng mất.
hoặc:
Nghiêng vai ngửa vái Phật trời,
Đương cơn hoạn nạn, độ người trầm luân.
Quan niệm Phật như vị thần
linh chỉ coi việc ban phước, giáng họa. Vì vậy, người ta không ngại gặp
Phật thì cúng, gặp thần thì lạy, gặp ma quỉ thì cầu xin. Bởi trên cương vị ban
phước giáng họa, họ không phân biệt đâu trọng đâu khinh, miễn vị nào đem lại
được những điều cầu nguyện của họ là linh thiêng, bằng không thì hết linh ứng.
Hết linh ứng thì họ bỏ không theo
nữa, dù Phật cũng thế. Do đó, trong dân gian những cốt Cô, cốt Cậu đều được
Phật tử tín ngưỡng qui y. Vì những Cô, Cậu ấy đã báo cho họ biết những tai nạn
sắp đến và đã cho bùa chú để họ dán trong nhà khiến con cháu mạnh giỏi, làm ăn
phát đạt. Niềm tin Phật như vậy, họ rất dễ tin mà cũng rất dễ bỏ, nếu một sở
nguyện được thành, hoặc không toại nguyện.
3.- TIN PHẬT QUA NHỮNG HÌNH THỨC TÀ GIÁO
Có những người đến với Phật, không
do hiểu Phật pháp mà nhờ ông Đồng, bà Cốt mách phải qui y Phật sẽ khỏi tai nạn
chẳng hạn, họ liền đến chùa xin qui y. Hoặc có người do xin xăm hay bói quẻ,
trong xăm quẻ dạy theo Phật hay thờ Phật thì mọi sự an lành..., họ liền phát
nguyện qui y Phật. Hoặc vị Trụ trì có học bùa chú trừ ma ếm quỉ, người có con
bệnh đến nhờ thầy trị chữa, nếu con lành bệnh liền xin qui y Phật...
B. THÁI ĐỘ SAI LẦM CỦA GIỚI TRÍ THỨC NGHIÊN CỨU PHẬT
Đa số người trí thức gần đây chịu
khó nghiên cứu Phật giáo, tìm thấy những triết lý cao siêu trong Tam Tạng giáo
điển, họ tỏ vẻ thích thú; nhưng nhìn lại hình thức cúng kính, nghi lễ trong
chùa chiền, họ cực lực phản đối, cho đó là sự sai lạc lớn lao đáng trách. Giới
trí thức y cứ những điểm như sau để phàn nàn Phật giáo hiện tại.
1.- CĂN CỨ LÝ NHÂN QUẢ
Căn cứ lý nhân quả, mình gây nhân
thì mình chịu quả, dù cha con cũng không thay thế nhau được, huống là kẻ khác.
Nhân đã gây thì quả phải chịu; nguyện cầu, cúng tế, làm phước... của người khác
không liên hệ gì đến người này cả. Như A ăn thì A no, không thể A ăn mà B no
được. Vì thế, những người khuyên cầu nguyện, cúng dường, bố thí... chỉ gây thêm
sự mê tín dị đoan, trong Phật giáo không thừa nhận điều đó. Bởi nhận xét trên,
nên giới trí thức cực lực phản đối việc cúng dường, cầu nguyện..., cho hành
động như thế là sai Phật pháp, là bị nhóm người tu lợi dụng.
2.- CĂN CỨ THUYẾT VÔ NGÃ, VÔ TRƯỚC
Nhìn vào Phật giáo thấy thuyết
vô ngã, vô trước thật là hệ trọng. Nếu người tu không phá được ngã chấp thì
không sao giải thoát được. Muốn dứt ngã chấp thì tự mình phải lắm công phu trừ
diệt. Không ai có thể làm cho ai được giải thoát, nếu người ấy không dứt trừ
ngã chấp thật sự. Người không tự cố gắng phá trừ ngã chấp, mà sau khi chết,
trong thân quyến thỉnh chư Tăng đến cầu siêu, mong được giải thoát thật là điều
vô lý. Phật giáo nhằm vào tự lực, mỗi người phải tự độ lấy, đừng ỷ lại vào ai cả.
Dù đức Phật cũng không thể cứu độ
chúng ta được, nếu chúng ta không tu. Như vậy, làm gì có do tụng kinh mà độ
được các vong linh. Nếu người chủ trương tụng kinh cầu siêu, độ được các vong
linh, đó là tà đạo chớ không phải Phật giáo. Bởi y cứ những điểm giáo lý như
trên, giới trí thức nghiên cứu Phật giáo rất bất bình việc thực hành tu tập của
tín đồ và chư Tăng hiện tại. Cho rằng tín đồ mù quáng đi sai lạc, chư Tăng lợi
dụng để no cơm ấm áo.
C. DUNG HÒA
Hai thái độ trên không khéo trở
thành cực đoan. Một bên nặng phần tín ngưỡng, thiên về hình thức cung kính,
quên lãng phần tự tu, không chịu học hỏi giáo lý. Một bên thiên về triết lý,
chú mục vào triết lý, bỏ sót phần tín ngưỡng. Phật giáo còn tồn tại đến ngày
nay là do bao trùm cả triết lý và tín ngưỡng. Nếu bỏ mất một trong hai phần thì
Phật giáo không còn là Phật giáo nữa. Cho nên những người chấp một cách cực
đoan trong hai thái độ trên đều là sai lầm.
1.- SAI LẦM CỦA NGƯỜI NẶNG PHẦN TÍN NGƯỠNG
Người tu theo đạo Phật phải có sức
mạnh tinh thần để cải đổi những tâm niệm, hành vi, ngôn ngữ sai lầm trở thành
chân chánh. Chính khi đứng chắp tay tụng kinh hay lễ Phật, chúng ta cũng thấy
biểu lộ đầy đủ ý nghĩa này. Người Phật tử đứng trong điện Phật, hai tay chắp
lại theo hình hoa sen búp, gọi là Liên hoa ấn, để ngay giữa ngực, ngay quả tim,
nói lên tâm tư thanh tịnh. Mắt nhìn xuống cốt phản tỉnh, tự quán sát nội tâm
mình.
Thân ngay thẳng trang nghiêm, miệng
tụng kinh, niệm Phật, để biểu lộ thân thanh tịnh và khẩu thanh tịnh. Hình thức
nghi lễ ấy không có nghĩa là cầu xin, ỷ lại vào đức Phật, mà chỉ cần yếu giữ
gìn ba nghiệp thanh tịnh. Bởi thiếu khung cảnh trang nghiêm, chúng ta muốn kềm
thúc thân tâm thanh tịnh rất khó khăn, nên hình thức nghi lễ là phương tiện
giúp chúng ta thực hiện được điều ấy. Đừng lầm rằng Phật ban cho ta sự thanh
tịnh. Chính Phật đã dạy:
Làm dữ bởi ta mà nhiễm ô cũng bởi
ta, làm lành bởi ta mà thanh tịnh cũng bởi ta. Tịnh hay bất tịnh đều bởi ta,
chớ không ai có thể làm cho ai thanh tịnh được.
(Kinh Pháp Cú, bài 165, Thượng tọa
Trí Đức dịch)
Lại làm lành làm dữ cũng tại ta thì
Phật đâu ban phước, giáng họa cho ta được. Cho nên quan niệm Phật như vị thần
linh thật là sai lầm. Người Phật tử phải nhằm vào tự lực nhiều hơn. Kinh Pháp
Cú chép:
Chính tự mình làm chỗ nương cho
mình, chớ người khác làm sao nương được? Tự mình khéo tu tập mới đạt đến chỗ
nương dựa nhiệm mầu.
(Kinh Pháp Cú, bài 160)
Tuy nhiên, người Phật tử vẫn phải
cúng dường, lễ bái Phật, nhưng cúng dường Phật là để phát thiện tâm, lễ bái
Phật là tỏ lòng khát khao giải thoát giác ngộ. Không nên có quan niệm cúng
dường Phật cầu Phật ban ơn, lễ bái Phật cầu Ngài tha tội. Dù cho lễ Phật sám
hối cũng không có nghĩa cầu tha tội. Đó chẳng qua nhờ Phật làm đối tượng để
phát tâm ăn năn chừa cải và hổ thẹn. Có biết như thế thì sám hối mới hết tội.
Chúng ta hãy trả đức Phật trở về vị trí của Ngài là bậc “Đạo sư”.
Chúng ta cũng phải tu tập đúng với
tinh thần Phật tử là tự độ, độ tha. Đừng bao giờ xem đức Phật đủ cả quyền năng
ban phước, giáng họa. Cũng không nên ỷ lại, gởi gắm cả đời mình vào quyền năng
của Ngài. Nếu có tư cách đó là phản bội đức Phật và cũng không phải là người
Phật tử.
2.- SAI LẦM CỦA NGƯỜI NGHIÊNG VỀ TRIẾT LÝ
Người trí thức thiên trọng phần
triết lý nên thấy sự lễ bái, cúng dường, cầu nguyện... đều không chấp nhận, mà
lại phản đối. Cho rằng Phật giáo hoàn toàn tự lực, không bao giờ nương tựa vào
cái gì bên ngoài. Nếu Phật giáo chỉ dạy một bề như thế thì những người đầy đủ ý
chí, giàu nghị lực mới tu được, còn những người thiếu ý chí, kém nghị lực không
thể tu theo đạo Phật sao? Như thế, Phật giáo không có ý nghĩa khế cơ rồi. Vì
hạng người đầy đủ ý chí, giàu nghị lực rất hiếm trong xã hội này.
Cho nên, cái nhìn cực đoan như vậy đưa Phật giáo đến chỗ khô khan, cô quạnh. Hơn nữa, nơi mỗi con người chúng ta đều có hai phần, tình cảm và lý trí. Nếu có người chỉ thuần tình cảm, không có lý trí thì họ chìm đắm trong biển thương yêu mê hoặc. Ngược lại có người ròng rặt lý trí, không có tình cảm thì họ khô khan cô độc.
Con người ví như cây trồng xuống
đất, tình cảm là chất nước, lý trí như ánh nắng. Thiếu một trong hai thứ ấy,
cây nhất định không sanh trưởng được mà phải khô héo lần. Một tôn giáo cũng
thế, triết lý và tín ngưỡng không thể thiếu một được. Nếu thiếu một, tôn giáo
ấy sẽ chết mòn. Cho nên, chủ trương cực đoan về triết lý của giới trí thức này
cũng là tai họa của Phật giáo.
Lại, chúng ta thử xét ý nghĩa cúng dường, cầu nguyện có sai tinh thần Phật giáo hay không? Người Phật tử ai cũng biết lý nhân quả, thuyết vô ngã, vô trước là nền tảng của Phật giáo. Như thế, sự cúng dường được phước đức có phản bội lý nhân quả chăng? Người này cầu nguyện, người kia được siêu độ, có trái vô ngã hay không?
- Thưa không!
Bởi vì lý nhân quả tế nhị lắm, không
thể đơn giản rằng “mình làm mình chịu”, có khi không làm lại có chịu, mà vẫn
không trái lý nhân quả. Ví như ông A là người chủ sở giàu có, anh B là người
làm công nghèo khổ. Một hôm vì một chuyện không đâu, ông A nóng giận đánh anh
B. Lý đáng anh B phải trả thù bằng cách đánh lại. Nhưng sau khi qua cơn nóng
giận, ông hối hận hành động vô ý thức của mình. Ông không can đảm đến xin lỗi
B, phải nhờ người thân của B xin lỗi hộ, và ông cho B một số tiền khá hậu.
Vì thế, cái quả của anh B phải trả lại ông A có thể không còn nữa. Lại gia đình kia có hai anh em là Xoài và Mít. Anh Xoài hiền lành dễ thương, nhưng Mít lại hung dữ đáng ghét. Một hôm Xoài đi làm ngoài đồng, Mít ở nhà đánh lộn với người hàng xóm. Đang cơn ẩu đả nhau, rủi Xoài về tới, tuy Xoài không định tâm bênh em, nhưng người kia sợ Xoài bênh nên vội vàng đập Xoài một gậy.
Trường hợp này Xoài thật vô tội mà
vẫn ăn đòn. Thế nên, việc đó không phải tự mình gây, rồi tự mình chịu. Có khi
người khác gây mà mình chịu, như trường hợp Xoài và Mít. Có khi tự mình gây mà
không chịu như trường hợp A và B. Nhưng nói như thế không phải ngoài lý nhân quả.
Vì nhân quả có chánh nhân, trợ nhân, thuận nhân, nghịch nhân... Tuy chánh nhân đã gieo mà gặp nghịch nhân phá hoại thì không thể nào kết quả. Như ta gieo hạt lúa xuống đất nhất định lên cây lúa, nhưng bị dế cắn khi mới nảy mầm thì làm sao sanh cây lúa? Đó là có chánh nhân đánh người của ông A, mà quả người đánh lại không có.
Hoặc có khi chánh nhân này mà do trợ
nhân biến thành cái khác. Như chúng ta trồng cây cam ngọt, đến lớn lên có người
lén cắt nhánh chanh tháp vào, khi kết quả không được cam ngọt, mà chỉ có chanh
chua. Đây là không gây nhân đánh đập mà bị quả đánh đập của anh Xoài vậy.
3.- DUNG HỢP
Trong cuộc sống tương quan tương
duyên này, chúng ta đừng nghĩ tưởng một cách giản dị rằng: “mình làm mình
chịu”. Quan niệm ấy rất là thô sơ máy móc. Bởi sự ràng rịt giữa mình và xã hội
phức tạp vô cùng. Xã hội đẹp mình cũng được ảnh hưởng đẹp, xã hội xấu mình cũng
chịu ảnh hưởng xấu. Tuy nhiên cũng có một vài người thoát khỏi sự ràng rịt của
xã hội, nhưng đó là bậc Thánh nhân. Đến như việc tụng kinh cầu nguyện được siêu
thoát cũng không có ý nghĩa một bề ỷ lại vào tha lực.
Con người chúng ta kết hợp bởi hai
phần, tinh thần và vật chất. Người tâm hồn tán loạn thì tinh thần yếu đuối, bị
vật chất chi phối. Những vị tâm hồn an tịnh thì tinh thần mạnh mẽ phi thường,
làm chủ được vật chất. Như trong kinh nói “Chế tâm nhất xứ vô sự bất biện” (Kềm
tâm một chỗ việc gì cũng xong) (Kinh Phật Di Giáo). Một bằng chứng cụ thể, khi
chúng ta có việc mừng quá, hay giận quá liền quên đói. Lúc đó tâm chỉ nhớ vào
việc mình được để mừng, hoặc tâm chỉ nhớ điều tức giận đều quên đói. Cho nên có
nhiều vị Thiền sư khi chú tâm vào định năm bảy ngày mà không cần ăn uống, như
Huệ Sinh thiền sư đời Lý. Sử chép:
Khi được Sư phụ truyền tâm pháp cho,
Ngài mới đi hành hóa khắp chốn Tòng Lâm, rồi lên ở núi Bồ-đề. Mỗi lần Ngài ngồi
nhập định tu pháp ít nhất năm bảy ngày. Người đời bây giờ thường gọi Ngài là
ông “Phật xác thịt”.
Vua Lý Thái Tôn nghe tiếng Ngài, sai
Sứ đến vời. Ngài bảo Sứ rằng: Ông không thấy con sanh trong lễ tế ư? Khi chưa
tế thì người ta cho nó ăn cỏ thơm, mặc áo gấm, đến khi dắt vào Thái miếu thì nó
chỉ muốn cầu chút sống sót, còn nói đến việc gì? Nói rồi Ngài từ chối, không
chịu đi.
(Việt Nam Phật Giáo Sử Lược, trang
124 của Thượng tọa Mật Thể)
Gần đây như ngài Hư Vân hòa thượng ở Trung Hoa, có lần nhập định đến nỗi cháo lên meo xanh. Đó là những bằng chứng tinh thần mạnh điều khiển được vật chất. Chẳng những điều khiển được bản thân mình mà còn sai khiến kẻ khác theo ý muốn của mình. Như các nhà thôi miên chỉ dùng sức tập trung tư tưởng, khi đã thành công lại có thể dùng sức mạnh tinh thần sai khiến người khác làm theo ý muốn của mình. Như vậy mới biết tinh thần có sức mạnh vô biên mà chúng ta không biết gom góp nó lại và tận dụng khả năng của nó. Những người chỉ nhìn cận thị trên hình thức vật chất làm gì hiểu nổi điều này.
Nói đến người chết, nhà Phật cho biết, sau khi tinh thần rời bỏ thân tứ đại này, người chết được kết hợp bởi thân tứ đại tinh anh, mắt phàm không thấy được. Thân đó nhẹ nhàng, đi lại nhanh nhẹn và dễ cảm thông. Việc tụng kinh cầu nguyện không phải các vị Sư đủ sức cứu vớt những kẻ ấy, mà dùng sức mạnh tinh thần chuyên chú để soi thấu tâm tư của họ bằng những tia lửa thanh tịnh an lành, khiến họ thức tỉnh chuyển tâm hồn đen tối thành sáng suốt, ác độc thành lương thiện. Thế là cứu độ họ thoát khỏi khổ đau. Nói cứu độ, kỳ thật tự họ chuyển lấy, người tu chỉ làm trợ duyên giúp bên ngoài thôi. Như thế, đâu có trái với nghĩa tự giác, tự ngộ của Phật giáo. Đọc kinh Vu Lan Bồn, chúng ta thấy rõ ý nghĩa này.
Cho nên sự cúng dường, cầu nguyện
của Phật giáo không phải hoàn toàn ỷ lại như vài tôn giáo khác. Cúng dường, cầu
nguyện là nhằm vào chỗ phát tâm thiện của ta và làm duyên xoay chuyển tâm niệm
của người. Nếu chúng ta cúng dường, cầu nguyện bằng cách hình thức máy móc thì
không lợi ích gì cho ta và cho người cả. Sự cúng dường, cầu nguyện với thành
tâm, thiện ý thì kết quả tốt đẹp vô cùng. Kinh Phật dạy:
Kẻ nào cúng dường những người đáng cúng dường, hoặc chư Phật hay đệ tử, những vị thoát ly hư vọng, vượt khỏi hối hận lo âu, công đức của người đã cúng dường các bậc tịch tịnh vô úy ấy, không thể kể lường. (Kinh Pháp Cú, bài 195-196)
Do đó, chúng ta không thể kết luận rằng cúng dường, cầu nguyện đều do chư Tăng bịa ra để lợi dụng lòng mê tín của tín đồ. Nếu chịu khó kê cứu tất cả kinh điển của Phật giáo, chúng ta sẽ thấy rất nhiều bài kinh dạy như trên. Tuy nhiên, hiện tại vẫn có một ít người lợi dụng lời Phật dạy, khuyến khích tín đồ chuyên lo cúng dường, cầu nguyện để họ lấy đó làm nghề sanh nhai. Đó là hạng người bán Phật, không đáng lưu tâm.
Tóm lại, muốn dung hòa cho thích hợp
tinh thần Phật giáo, hai thái độ cực đoan trên phải hòa hợp lại. Đừng nhìn một
bên mà thành thiển cận. Phải dung hợp, thấu đáo mọi khía cạnh thì sự tu tập mới
thu hoạch được kết quả viên mãn, đúng với tinh thần trung đạo của Phật giáo.
Còn mắc kẹt một bên, dù học Phật, tụng kinh Phật vẫn thuộc về tà đạo. Phải cởi
mở sáng suốt để thực hiện kỳ được tinh thần Viên dung, Trung đạo của Phật giáo.
Được vậy mới xứng đáng là một Phật tử chân chánh.
(Trích: Phật Giáo Trong Mạch Sống Dân Tộc) HT. Thích Thanh Từ_
TỰ
TÁNH TAM BẢO - VIÊN NGỌC MINH CHÂU
TKN
Thích Nữ Chân Liễu
Các vị Tổ khi xưa tu đắc đạo nhưng thân còn tại
thế. Vì muốn hóa độ dễ dàng hơn, các Ngài thường vẽ ra hình tượng các vị Bồ
Tát, để diễn tả các pháp tu, để khuyên dạy và giáo hóa chúng sanh. Người thế
gian nếu chấp những hình tượng Bồ Tát đều là linh tượng, thánh tượng theo thần
quyền, có thể ban phước giáng họa, cầu nguyện van xin, thì không lợi ích gì cho
con đường tu tập bản thân. Chẳng những vậy, điều cố chấp này còn làm cho con
người yếu hèn, sanh tâm ỷ lại, thêm tâm ích kỷ, ham muốn lợi riêng cho bản thân
mình, gia đình mình. Rồi từ đó, con người sống cuộc đời với tâm tranh chấp hơn
thua, đấu tranh và đau khổ triền miên.
Khi vô thường đến cướp mất người thân yêu, hay
là chính bản thân đứng trước cửa tử, lúc bấy giờ tâm con người bất an, đau đớn,
hoảng loạn, kêu cứu, giờ phút đó không biết rơi vào cảnh giới xấu tốt nào, địa
ngục hay thiên đàng, Phật ở đâu, Bồ Tát ở đâu, sao không thấy? Làm sao giữ được
bình tĩnh để ra đi an lành trong giờ phút đó? Câu hỏi này chúng ta cần phải tìm
cho được giải đáp ngay bây giờ, trong lúc thần thức còn sáng suốt, tâm trí còn ổn
định. Sanh tử sự đại. Đó mới là sự cần thiết quan trọng bậc nhất.
Trong các chùa chiền, tự viện, tu viện, tôn tượng
trang nghiêm được an trí bên cạnh Đức Phật Bổn Sư Thích Ca, vị Bồ Tát thân đắp
cà sa, hình tướng một vị tăng xuất thế, tay phải cầm tích trượng, tay trái nâng
viên ngọc minh châu tỏa sáng. Đó là hình ảnh tôn tượng đại bi, đại nguyện, đại
thánh, đại từ, bổn tôn Địa Tạng Vương Bồ Tát. Ngài phát đại nguyện: Địa ngục vị
không, thệ bất thành Phật. Tâm nguyện Bồ Tát không muốn an hưởng Niết
Bàn khi thấy chúng sanh còn quá nhiều đau khổ.
Địa: sâu dầy, chắc
cứng, kiên cố, sâu kín, tối tăm.
Tạng: chứa đầy đủ,
không hạn định, không đo lường.
Trong đạo Phật, Địa Tạng hàm ý đại địa bao la,
tượng trưng cho tạng thức và căn tánh con người có thể dung chứa tất cả thiện
ác, tốt xấu, có chân thật, có giả dối. Tâm con người có địa ngục và tâm con người
cũng có niết bàn.
HÌNH
TƯỚNG TRANG NGHIÊM VỊ TĂNG XUẤT THẾ
(TỰ
TÁNH TĂNG BẢO - THANH TỊNH)
Tinh thần mạnh mẽ vô úy, lý tưởng vị
tha của một vị hình tướng xuất gia, luôn dấn thân để cứu độ chúng sanh đang chịu
khổ cảnh địa ngục kinh hoàng bởi vô minh. Hình ảnh thân đắp cà sa, gương mặt
đôn hậu từ ái, lòng đại từ đại bi cao cả, là tấm gương sáng cho tất cả chúng
sanh, tượng trưng cho “Tăng Bảo”, một trong ba ngôi tam bảo quí hiếm. Tăng bảo
là người tu xuất gia, là kho chứa châu báu diệu pháp, mồi ngọn đuốc từ bi trí tuệ
nơi Đức Thế Tôn, đem lợi lạc cho chúng sinh, mở sáng trí tuệ cho người tu học
Phật.
Mặc dù sống trong nhà phiền não,
nhưng người xuất thế tục gia được người đời tin tưởng, là bậc thầy chỉ đường vượt
qua rừng u minh tăm tối. Tâm từ bi độ lượng bao dung của người tu, như thửa ruộng
hạnh phúc an vui cho cuộc đời. Những lời
thuyết pháp của Tăng bảo có sức mãnh liệt phá tan những vọng tâm, vọng tưởng
sâu kín tận trong tâm thức của những người đang mê ngủ với thú vui tạm bợ, làm
cho họ thức tỉnh.
Thân đắp cà sa có ý nghĩa kham nhẫn,
sống đời phạm hạnh thanh tịnh và còn là sức mạnh của giới pháp, ngăn ngừa những
tội lỗi của ác pháp. Chiếc áo cà sa che chở cho người tu trong cuộc sống xã hội
đầy tham vọng, sân hận và si mê. Người xuất thế tục gia có nghị lực mạnh mẽ
phát triển các thiện pháp, tự giải thoát cho bản thân, phát tâm hạnh Bồ Tát vì
người, không phải chuyện dễ dàng ai cũng làm được.
Trong 37 phẩm trợ đạo dạy người tu
cần phải có sức mạnh của Ngũ Căn (Tín, Tấn, Niệm, Định, Tuệ), gọi là “Ngũ Lực”
gồm có:
1. Tín Lực: Sức
mạnh của sự tin tưởng vào chánh pháp không thối chuyển.
2. Tấn Lực:
Sức mạnh của sự tinh tấn, quyết tâm thành
tựu phạm hạnh trên
đường tu.
3. Niệm Lực:Sức
mạnh của tâm niệm, luôn ghi nhớ xa rời điều ác, giữ giới
trong sạch.
4. Định Lực: Sức mạnh của sự quán sát tâm và tập trung vào
thiền định, an
nhiên tự tại.
5. Tuệ Lực: Sức
mạnh của sự sáng suốt, trí tuệ mạnh mẽ đi đến bờ giác ngộ.
Tu là ở nơi nội tâm có chánh tín
sáng suốt và tư duy thanh tịnh, không phải ở hình tướng bên ngoài. Con người dù
thân còn tại gia nhưng tâm xuất gia đều có thể thực hành “Ngũ Lực” mạnh mẽ và
phát hạnh nguyện Bồ Tát như người xuất gia đắp y giải thoát vậy.
Tu là noi theo hạnh nguyện Bồ Tát Địa Tạng, thấy
được trong tâm địa con người có nghiệp lành, có nghiệp dữ, có tốt có xấu, có địa
ngục, có niết bàn và có tự tâm tự tánh “Tăng Bảo” thanh tịnh. Từ đó có thể tự
tu, tự giác ngộ giải thoát cho chính bản thân và mọi người hữu duyên, như hạnh
nguyện của người xuất gia đắp y giải thoát vậy.
Người biết cách tu, phải tự lực, tự giác ngộ, tự
chuyển đổi tâm địa của chính bản thân, đến khi hoàn toàn không một tạp niệm nào
sinh khởi nữa, tức là địa ngục đã trống không, lúc đó được giải thoát.
Đó chính là Tự Tánh “Tăng Bảo” thanh tịnh, mà ai ai cũng có.
TÍCH
TRƯỢNG PHÁ CỬA ĐỊA NGỤC: CHÁNH PHÁP
(TỰ
TÁNH PHÁP BẢO - CHÂN CHÁNH)
Địa ngục không nhất thiết khi con người chết đi mới thấy, địa ngục
ở ngay cõi đời ngũ trược ác thế. Địa ngục sanh ly tử biệt, địa ngục tù giam cấm
cố tra tấn, địa ngục bịnh hoạn, đau đớn, rên xiết. Thật là quá nhiều địa ngục ngay
trước mắt, con người phải chịu đền trả quả báo gây tạo ra nhiều đời nhiều kiếp
trong lục đạo luân hồi.
Bồ Tát Địa Tạng tay cầm Tích Trượng biểu dương
sức mạnh của Chánh
Pháp. Năng lực của Tích Trượng hay Thiền Trượng là tâm đại từ đại bi
của Bồ Tát, dùng chánh pháp chuyển hóa tâm địa con người đầy tham lam, hận thù,
đố kỵ, si mê mù quáng có thể thức tỉnh kịp thời. Như những cánh hoa sen nở thơm
tho thanh khiết, kết tụ của sự giác ngộ giải thoát, hoa sen đều từ gốc bùn tanh.
Mục đích của người tu là phải có chánh pháp, hiểu tận tường thấu đáo, thực hành
đúng theo lời Phật dạy. Chánh pháp chính là hiệu quả của “Tích Trượng phá cửa địa ngục”,
là gậy vàng đập tan gông cùm xiềng xích trói buộc của địa ngục phiền não đau khổ.
Xuất gia hay tại gia đều có thể tự tu theo pháp
“lục độ ba la mật”, trang nghiêm thân tướng với bố thí, trì giới, kham nhẫn,
tinh tấn, thiền định và trí tuệ, để đạt tự tánh “Pháp Bảo” chân chánh. Từ đó
phát sanh trí tuệ, phá vỡ cửa địa ngục vô minh nhiều kiếp luân hồi, tâm luôn hướng
về Bồ Tát hạnh để cứu khổ chúng sinh. Người tu theo con đường chân chính của Đức
Phật chỉ dạy, sống trong chánh pháp được an lạc hạnh phúc. Dù chưa thành Phật,
chưa an hưởng niết bàn, nhưng ở mọi cảnh giới đều có thể tự độ và độ tha như hạnh
nguyện Bồ Tát Địa Tạng. Còn sống trên đời, còn khỏe mạnh, con người nên dành nhiều
thì giờ vào việc tu học, tự quán sát, tự soi vào tâm địa chính bản thân, bởi vì
Phật dạy thân người khó được và được thân người là dễ tu nhất.
Trên đường tu học đạo, con người thường phải trải
qua nhiều chông gai thử thách. Nào trùng độc, rắn dữ, cám dỗ của ngũ dục (tài,
sắc, danh, thực, thùy), tiền của, sắc đẹp, danh lợi, ăn uống, ngủ nghỉ, ngày
tháng rong chơi, ai nói gì cũng tin, ai bảo làm gì cũng nghe theo. Những thứ tà
pháp đó dẫn dắt con người lạc vào con đường tà đạo đầy bóng tối tội lỗi. Chánh
pháp là cứu cánh tận diệt tội lỗi, dứt trừ thói quen tạo nghiệp đua đòi và nhiều
tật xấu tiềm ẩn trong kho tàng tâm thức con người. Khi hiểu tận tường giáo pháp
trong kinh điển, thực hành và suy ngẫm thấu đáo lời Phật dạy, chuyển hóa tâm địa
si mê sâu nặng trong tàng thức và tâm ích kỷ mù quáng, con người thức tỉnh kịp
thời, đó là giải thoát.
Đức Phật dạy: "Phải luôn luôn quán chiếu nội
tâm, thúc liễm vọng tâm vọng thức để tự giác ngộ. Tâm làm chủ mọi hành động, mọi
nghiệp lực. Tâm là địa ngục, tâm cũng là niết bàn. Con người phải hứng chịu mọi
quả báo an lạc hay đau khổ do chính mình tạo ra. Chính tự thân mới có đủ năng lực
đưa mình ra khỏi địa ngục đau khổ mà thôi".
Địa Tạng là tâm địa sâu kín chân thật của con
người, khi thức tỉnh biết tàm quí, sám hối tội lỗi, chấm dứt nghiệp dữ. Chuyển
hóa, sửa đổi tâm niệm xấu ác thành thiện lành chính là con đường giải thoát ra
khỏi luân hồi, tam đồ ác đạo: địa ngục, ngạ quỉ, súc sinh. Hiểu được đạo lý như
vậy thì rất có lợi lạc cho việc tu nhân, tích phước, kiệm đức, cứu người giúp đời.
Người đời có thể che giấu được tâm tốt hay xấu với người xung quanh, nhưng
không gạt được tâm địa của chính mình.
Nhận ra được chân lý sống, con người biết dùng
chánh pháp làm phương tiện thanh lọc những tư tưởng ô nhiễm bám vào tâm thức
nhiều đời nhiều kiếp. Thực hành lời Phật dạy, suy tư và tinh tấn phát huy định
lực tự thân, vững bước tu tập cho đến khi đạt được Tự Tánh “Pháp Bảo” chân chánh, thân tâm được tự tại giải thoát khỏi
cảnh giới địa ngục.
VIÊN
NGỌC MINH CHÂU - TRÍ TUỆ
(TỰ
TÁNH PHẬT BẢO - SÁNG SUỐT)
Bồ Tát Địa Tạng tay nâng viên ngọc
Minh Châu, tượng trưng cho vật thể vô cùng quí giá, ánh sáng của ngọc Minh Châu
có thể soi sáng trong bóng tối vô minh. Hình tượng Phật và Bồ Tát thường được
diễn tả những tia hào quang, chiếu sáng xung quanh đầu hay toàn thân, chính
là nghĩa đó.
Theo kinh sách, ánh sáng mang ý
nghĩa là trí tuệ cao tột và sự sáng suốt thanh tịnh của những bậc giác ngộ siêu
phàm, các vị chứng chánh đẳng chánh giác mới có được. Chư Phật, Chư Bồ Tát và
Chư Tổ đắc đạo được người đời tin tưởng, là bậc thầy chỉ đường, cứu giúp con
người vượt qua rừng u minh tăm tối. Con người nhờ được chỉ dẫn, cố gắng tìm cho ra viên ngọc Minh Châu
tượng trưng cho trí tuệ sáng ngời của tự tâm.
Viên ngọc Minh Châu tiêu biểu cho
Phật tánh sáng suốt bất sanh bất diệt của con người mà ai cũng có. Trí tuệ cũng
do từ bản tâm tự lực con người thanh tịnh mà được. Muôn pháp đều ở tại tâm, tùy
tâm biến hiện.
Viên ngọc Minh Châu là ý nghĩa sự tỉnh
thức giác ngộ của Phật tánh có công năng chiếu rọi vào sâu tận tâm địa của con
người, vượt lên trên tất cả sự thấy biết của phàm phu. Nhưng con người vì sống
trong sáu cõi luân hồi nhiều đời nhiều kiếp mê mờ nên không thấy được cái quí
giá của tự thân, cứ lo mãi tìm Phật, cầu Bồ Tát bên ngoài.
Người có được ý chí mạnh mẽ, phát
huy tinh thần tự giác, sống không chọn ăn ngon mặc sang, không hơn thua tranh
chấp, biết sợ nhân quả, hiểu rõ vô thường, thân này trăm năm rồi cũng tan rã. Nếu
tất cả những đòi hỏi của con người biết tùy theo khả năng và chỉ là phương tiện
cần thiết, biết đủ cho cuộc sống, thì đạt được sự tự do và giải thoát khỏi sự
trói buộc ngục tù của lòng tham sân si.
“Phật Bảo” là một trong ba ngôi báu
của Tự Tánh Tam Bảo sáng suốt nhất, là kho chứa đựng châu báu rạng ngời và cao
cả nhất. Tinh thần của đạo Phật không chấp nhận sự dựa dẫm, ỷ lại vào các hiện
tượng linh thiêng huyền bí hay cầu nguyện vì lòng tham lam và ích kỷ. Người tu
theo Phật phải có ý chí cương quyết phá tan mọi cám dỗ của danh lợi, không bị sáu
trần (sắc, thanh, hương, vị, xúc, pháp) trói buộc, tìm cho được tự tánh “Phật Bảo”
sáng suốt của tự tâm. Tâm mê là chúng sanh, tâm giác là Phật. Tâm mê ở địa ngục,
tâm giác ở niết bàn.
Trong Kinh Kim Cang, Lục Tổ Huệ
Năng ngộ được Tự Tâm Tự Tánh Tam Bảo sẵn có nơi tự thân mỗi người:
Bất ưng trụ sắc sanh tâm
Bất
ưng trụ thanh hương vị xúc pháp sanh tâm,
Ưng
vô sở trụ nhi sanh kỳ tâm.
Nghĩa là: Con người không chấp giữ
bất cứ việc gì cho riêng mình, đừng thấy sắc sanh phân biệt thương ghét, đừng
vì cao lương mỹ vị mất cảnh giác, đừng vì lợi dưỡng sung sướng sanh tâm tham đắm.
Không có chỗ dính mắc thì không có địa ngục khổ đau phiền não, tâm được nhẹ
nhàng an lành giải thoát. Tâm “vô sở trụ” là tâm bồ đề, là ngọc Minh Châu sáng
ngời trí tuệ. Đó chính là Tự Tánh “Phật Bảo”
sáng suốt, dù sống ở cảnh giới nào cũng được an vui tự tại.
*
Tóm lại, Bồ Tát Địa Tạng một tay nắm
vững tích trượng (từ bi), một tay nắm chắc viên ngọc (trí tuệ), không phải là vị
thần linh, và không có khả năng phá cửa địa ngục cứu chúng sanh theo nghĩa đen,
bởi
vì như vậy trái với luật nhân quả và hiểu như vậy
kinh Bát Nhã gọi là vọng tưởng điên đảo. Bồ Tát Địa Tạng biểu trưng chánh tín đủ
hai yếu tố Từ Bi và Trí Tuệ.
Người tu theo lời Phật dạy cần có chánh tín. Không có chánh tín, con người sẽ dựa
vào thần quyền, dựa vào tha lực, nghĩ rằng tiền của, tài sản có thể mua chuộc
được thần linh, và cầu nguyện Bồ Tát Địa Tạng
cứu vớt sau khi chết. Cho nên người mê tín không quan tâm đến chánh pháp, suốt
đời chỉ lo hơn thua tranh đấu, tạo nghiệp, chứ không sớm biết tu tâm dưỡng
tánh, dừng nghiệp và chuyển nghiệp. Từ đó, con người sẽ rơi vào trầm luân đau
khổ của sanh tử không thoát ra được.
Người sáng suốt biết quan tâm đến
chánh pháp, sớm thức tỉnh, rốt ráo thanh lọc thân tâm, vun bồi công đức, dụng
công tu tập càng nhiều thì minh tâm kiến tánh càng sớm đạt thành. Thấy được Phật
Pháp Tăng tự tâm tức là hằng sống trong “Tự
Tánh Tam Bảo”.
TỰ
TÁNH PHẬT BẢO:
Viên
ngọc Minh Châu quí hiếm, là trí tuệ viên mãn, là Phật tánh sáng suốt, có công
năng phá trừ vô minh và đạt chánh đẳng chánh giác.
TỰ
TÁNH PHÁP BẢO:
Tích
trượng Chánh Pháp nặng ngàn cân, là sức mạnh từ bi chân chánh vô úy của các
pháp, có công năng tự giải thoát khỏi địa ngục đau khổ của thân tâm.
TỰ
TÁNH TĂNG BẢO:
Tướng
xuất gia và Tâm thanh tịnh. Tuy sống tại thế gian, nhưng Tâm xuất gia, hành Bồ
Tát đạo, tự độ độ tha, chính là các vị chân tu thật học, một lòng không thối
chuyển.
Khi mê mờ: Chúng
con khổ - nguyện xin cứu khổ.
Khi giác ngộ:
Chúng con khổ - nguyện xin tự độ. []
NAM
MÔ U MINH GIÁO CHỦ BỔN TÔN ĐỊA TẠNG VƯƠNG BỒ TÁT.
TKN
Thích Nữ Chân Liễu
MƯỜI ĐIỀU TÂM NIỆM (CTLĐ TẬP 1)
ÂN OÁN CÕI ĐỜI (CTLĐ TẬP 2)
CHỮ TÂM TRONG ĐẠO PHẬT
GIÁ TRỊ CON NGƯỜI (CTLĐ TẬP 3)
ĐI CHÙA ĐÚNG CHÁNH PHÁP
PHẬT GIÁO CÓ MÊ TÍN KHÔNG?
DÂNG SỚ CẦU AN CÚNG SAO GIẢI HẠN
LÀM SAO TU THEO ĐỨC PHẬT?
http://lotus-lantern-canada.blogspot.com/2011/05/lam-sao-tu-theo-uc-phat.html
